Šta je potrebno znati
- Haglundova bolest je koštano zadebljanje sa zadnje pete na pripoju Ahilove tetive, praćeno upalom tetive i bolovima sa zadnje strane pete.
- Nehirurško lečenje ima za cilj smirivanje upale sluzne kesice, ali ne smanjuje koštanu izbočinu.
- Hirurško lečenje je uglavnom artroskopsko, ali u težim slučajevima se radi otvorena hirurgija. Operacijom se vrši uklanjanje sluzne kesice, koštanog izraštaja na peti i tetivnog tkiva zahvaćenog bolešću, odnosno rešava se i estetki deo problema.
Haglundova bolest (Haglundova peta, Haglundov deformitet, Haglundovo oboljenje) predstavlja koštano zadebljanje sa zadnje strane petne kosti na pripoju Ahilove tetive. Uglavnom se radi o trijasu promena:
- tendinitisu, tj. zapaljenju Ahilove tetive na pripoju
- retrokalkanearnom burzitisu – upalnom procesu u sluznoj kesici koja se nalazi ispred Ahilove tetive i iza petne kosti
- koštanom zadebljanju na zadnjoj gornjoj strani petne kosti, na kvrgi petne kosti na kojoj se i pripaja Ahilova tetiva
Usled preopterećenja Ahilove tetive dolazi do ponavljanih mikrotrauma u samoj Ahilovoj tetivi, odnosno do upalnog procesa u tetivnom tkivu, što dovodi do metaplazije tetivnog tkiva u hrskavičavo a potom u koštano tkivo kao i do zapaljenja sluzne kesice na pripoju.
Na zadnjoj strani pete uočava se izbočenje koje se dodatno iritira nošenjem obuće. Ovo se naročito odnosi na obuću sa čvrstim petnim delom, kao što su klizaljke, roleri, čizme i slično. Tada dolazi do zadebljanja Ahilove tetive, što menja njena funkcionalna svojstva, smanjuje joj se elastičnost i tetiva se skraćuje.
Simptomi Haglundove bolesti
Glavni simptom je bol sa zadnje strane pete, naročito izražen pri pritisku na navedenu regiju. Bol se pogoršava nošenjem obuće, a tegobe se pogoršavaju pri opterećenju.
Dijagnostika
Klinički pregled
Kliničkim pregledom se uočavaju i potvrđuju:
- otok i crvenilo u regiji pete
- izbočina na koži
- bolna osetljivost na dodir sa zadnje strane pete, oko koštane izbočine i same Ahilove tetive
Radiografija, ultrazvučna dijagostika i MRI
Radiografija stopala, uglavnom u profilnoj projekciji, pokazuje hrskavičavo-koštano zadebljanje iznad kvrge petne kosti, uz edem mekih tkiva oko Ahilove tetive.
Ultrazvučnim pregledom uočava se zadebljala Ahilova tetiva sa otokom unutar same tetive, zadebljanje sluzne kesice ispred Ahilove tetive ispunjene tečnošću i koštana iregularnost na pripoju.
MRI (magnetna rezonanca) je retko indikovana jer se dijagnoza lako postavlja uz pomoć kliničkog pregleda, radiografije i ultrazvučnog pregleda.
Lečenje Haglundove pete
Neoperativno lečenje
Nehirurško lečenje ima za cilj smirivanje upale sluzne kesice. Iako ovaj pristup može da reši bol i upalu, on neće smanjiti koštanu izbočinu.
Više je načina neoperativnog lečenja:
- Antiinflamatorni nesteroidni lekovi u cilju smanjenja bola i upalnog procesa
- Vežbe istezanja pomažu u smanjenju napetosti Ahilove tetive
- Nošenje povišica ispod pete radi smanjenja opterećenja na Ahilove tetive
- Nošenje silikonskih zaštitnih jastučića u cipeli radi ublažavanja iritacije obuće na koštanu izbočinu na peti
- Nošenje uložaka ili ortoza dovode stopalo u pravilniji položaj i na taj način pomažu boljoj kontroli pokreta stopala
- U nekim slučajevim imobilizacija može imati efekta u cilju smanjenja iritacije Ahilove tetive
Davanje blokada pod kontrolom ultrazvuka, tj. injekcija kortikosteroida i lokalnog anestetika, u sluznu kesicu ispred Ahilove tetive može se razmatrati u nekim slučajevima, mada ovaj vid lečenja povećava rizik od pucanja već degenerativno izmenjene Ahilove tetive.
Ukoliko neoperativni tretman ne dovede do smirivanja tegoba, preporučuje se hirurško lečenje.
Hirurško lečenje Operacija Haglundove pete
Hirurško lečenje je uglavnom artroskopsko, minimalno invazivno, i obavlja se kroz dva mala reza na koži, dužine oko 5 mm. Hirurško lečenje ima tri osnovna cilja:
- uklanjanje sluzne kesice
- uklanjanje koštanog izraštaja na peti
- uklanjanje tetivnog tkiva zahvaćenog bolešću
U težim slučajevima radi se otvorena hirurgija kroz veći rez na koži. Ukoliko je potrebno ukloniti veći deo tetive, treba razmotriti ponovno pričvršćivanje tetive za kost. Ova procedura obavlja se tako što se tetiva uklanja sa pripoja i prišiva na pripoj na petnoj kosti ankerima ili se ojačava transferom tetive nekog drugog mišića (dugačkog pregibača prstiju, dugačkog pregibača palca ili kratkog lišnjačnog mišića).