Šta je potrebno znati
- Bekerova cista je cista ispunjena tečnošću koja se nalazi sa zadnje strane kolena.
- Tipični simptomi su zatezanje u zatkolenoj jami, otok i bol.
- U većini slučajeva pribegava se neoperativnim metodama lečenja ili punkciji pod kontrolom ultrazvuka, operativno uklanjanje je jako redak izbor.
- Bekerova cista je najčešće posledica upalnih procesa u kolenu, te fokus treba usmeriti na lečenje primarnog oboljenja kolena.
Bekerova cista je cista ispunjena tečnošću koja se nalazi sa zadnje strane kolena, u zatkolenoj jami. Tipično, pacijent navodi zatezanje u zatkolenoj jami, otok i bol, koji se pojačavaju pri savijanju ili opružanju kolena.
Uzrok pojave Bekerove ciste
Iako se ranije smatralo da se radi o upalnom procesu u sluznoj kesici (burzi) oko unutrašnje glave mišića lista (m. gastrocnemius) ili u sluznoj kesici oko polumembranonog mišića (m. semimembranosus), danas je ustaljen stav da se radi o slabosti zglobne kapsule (sinovijalne membrane) koja se usled prepunjenosti zgloba tečnošću uklješti između tetiva navedenih mišića i može imati komunikaciju sa navedenim sluznim kesicama.
Naime, zglob kolena je ispunjen zglobnom tečnošću (sinovijalna tečnost) koja služi za podmazivanje zglobih površina i smanjenje trenja izmedju hrskavica zgloba. Nekada zglobna kapsula (sinovijalna membrana) produkuje veliku količinu tečnosti, što je uglavnom posledica oboljenja u zglobu, inflamacije (često kod oboljenja hrskavice i artritisa) ili povreda (najčešće povreda hrskavice)
Simptomi
Iako često Bekerova cista može biti asimptomatska i bezbolna, u nekim slučajevima se mogu javiti sledeći simptomi:
- otok
- bol
- ograničenje pokreta, naročito ograničeno savijanje zbog prisustva otekline u zatkolenoj jami
U retkim okolnostima dolazi do pucanja Bekerove ciste, pri čemu se sadržaj ciste izliva u zatkolenu jamu, što izaziva oštar bol, osećaj punoće i curenja tečnosti oko mišića u zatkolenoj jami, što može imitirati simptome krvnog ugruška u dubokim venama potkolenice.
Dijagnostika
Dijagnoza se najčešće postavlja samo na osnovu kliničkog pregleda. Simptomi mogu često imitirati neka ozbiljnija stanja kao što su duboka venska tromboza, aneurizma ili tumori, pa se za potvrdu dijagnoze mogu koristiti:
- ultrazvučni pregled
- radiografija kolena
- MRI (magnetna rezonanca kolena)
Lečenje Bekerove ciste
Neoperativno lečenje
Lečenje ciste zatkolene jame se u početku bazira na smirivanju tegoba, te se preporučuju mirovanje, hladne obloge, elevacija noge i elastična kompresija. Fizikalna terapija može pomoći u smirivanju tegoba jer vežbe mišića kolena mogu uticati na smanjenje otoka i bolova i povratak funkcije kolena. U cilju smanjenja bolova i smirivanja upalnog procesa mogu se koristiti analgetici, nesteroidnih inflamatorni lekovi i kortikosteroidi.
Punkcija Bekerove ciste pod kontrolom ultrazvuka pomaže u smirivanju tegoba jer se pražnjenjem sadržaja ciste smanjuje otok u zatkolenoj jami, smanjuju se bolovi i omogućava ponovno uspostavljanje punih pokreta u kolenu, naročito savijanja. Nekada dolazi u obzir davanje injekcija kortikosteroida u cistu nakon punkcije radi smirivanja upalnog procesa u samoj cisti i kao preventiva ponovnog nastanka ciste.
Operativno lečenje – operacija Bekerove ciste
Hirurško lečenje u smislu uklanjanja ciste i njenog sadržaja sa ušivanjem defekta na zadnjoj kapsuli zgloba retko je indikovano.
Važno je napomenuti da je Bekerova cista najčešće posledica upalnog procesa u kolenu, što za rezultat ima prekomerno nakupljanje zglobne tečnosti koja migrira ka pozadi u zatkolenu jamu i tu vrši pritisak na zadnji deo zglobne kapsule. Na taj način stvara se kilna formacija u kapsuli ispunjena tečnošću koja može komunicirati sa sluznim kesicama u zatkolenoj jami. Stoga se lečenje Bekerove ciste treba usmeriti na lečenje primarnog oboljenja kolena (inflamacija, patelofemoralni sindrom, artritis kolena, povreda hrskavice, povreda meniskusa), dok lečenje same Bekerove ciste u smislu punkcije, davanja injekcija kortikosteroida ili hirurško uklanjanje ciste ima za cilj ublažavanje simptoma (otok, bol) i povratak funkcije kolena.
